9809XX-07-XXXX
TAJUK : PENGGUNAAN SAINS DAN TEKNOLOGI DALAM
INDUSTRI PENANAMAN ORKID TEMPATAN OLEH
PENGUSAHA DI **********
ABSTRAK
Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti teknologi yang digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid tempatan di *******. Objektif kajian ini dijalankan adalah untuk mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di Butterworth dan mengkaji penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman orkid oleh pengusaha di ********. Kajian ini dijalankan di************************************ Informen kajian ini ialah Encik ****** dan Encik ******. Kaedah kajian yang digunakan ialah temu bual, pemerhatian, dan rujukan perpustakaan. Data di analisis melalui skrip temu bual yang melibatkan 2 orang informen. Pengkaji menyediakan 12 soalan untuk di temu bual oleh pengkaji. Selain itu pengkaji melakukan pemerhatian di lokasi kajian untuk mendapatkan maklumat. Dapatan utama bagi kajian ini adalah pengkaji dapat mengenal pasti sains dan teknologi yang digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid ialah teknik kacukan orkid melalui keratan dan kultur tisu oleh pengusaha di ********. Di samping itu, terdapat beberapa kesan dari penggunaan sains dan teknologi yang diaplikasikan oleh pengusaha di********* antaranya biji benih yang berkualiti, kawalan penyakit, dan pontensi perniagaan. Kesimpulannya, pengkaji berharap penggunaan sains dan teknologi dalam bidang penanaman orkid dapat diperluaskan lagi.
Senarai Kandungan
Perkara Muka Surat
Abstrak i
Kandungan
ii-iii
Penghargaan iv
1.0 Pengenalan
1
2.0 Objektif Kajian
3.0 Lokasi Kajian
3.1 Peta Negeri
3.2 Peta Daerah
3.3 Peta Lokasi
Kajian
3.4 Foto Lokasi
Kajian
4.0 Metodologi Kajian
4.1 Reka Bentuk
Kajian
4.2 Instrumen
Kajian
4.3 Sampel
Kajian
4.4 Cara
Pengumpulan Data
4.5 Pemprosesan,
Analisis Dan Mempersembahkan Data
5.0 Dapatan Kajian
Dan Perbincangan
5.1 Mengenal Pasti
Sains Dan Teknologi Yang Digunakan Untuk
Meningkatkan Hasil Tanaman Orkid
Oleh Pengusaha Orkid
Di *******
5.2 Mengkaji Kesan
Penggunaan Sains Dan Teknologi Terhadap
Penanaman Orkid Oleh Pengusaha Orkid Di********
6.0 Rumusan Dan
Kesimpulan
6.1 Mengenal
Pasti Sains Dan Teknologi Yang Digunakan Untuk
Meningkatkan Hasil Tanaman Orkid
Oleh Pengusaha Orkid
Di *******
6.2 Mengkaji
Kesan Penggunaan Sains Dan Teknologi Terhadap
Penanaman Orkid Oleh Pengusaha
Orkid Di ******
7.0 Rujukan
8.0 Lampiran
Penghargaan
Alhamdulillah
Dengan Izin dan Rahmat-Nya saya berjaya
menyiapkan kerja kursus ini dengan jayanya.
Terlebih dahulu saya ingin mengucapkan terima kasih kepada pihak
pentadbir sekolah, SMK ****** iaitu Pengetua Tuan Haji ***************** dan Penolong Kanan Tingkatan Enam
iaitu Puan ********* kerana memberi sokongan dan kelulusan kepada saya
untuk melaksanakan kerja kursus ini.
Dalam usaha menjayakan kerja kursus ini, saya ingin mengucapkan
setinggi-tinggi penghargaan kepada Puan ********* selaku guru Pengajian Am.
Beliau telah meluangkan banyak masa dalam memberi tunjuk ajar dan
membimbing untuk menyempurnakan kerja kursus ini. Seterusnya, saya juga ingin
berterima kasih kepada semua guru yang
telah memberi nasihat dan galakan kepada saya sepanjang penghasilan kerja kursus ini
Saya juga ingin merakamkan penghargaan kepada ibu bapa saya, ******* dan ********** yang banyak menyokong dan membantu saya dalam melaksanakan Kerja Kursus
Pengajian Am Kertas 4 (900/4) Penggal 2 tahun 2017 yang bertajuk penggunaan
sains dan teknologi dalam industri penanaman orkid tempatan di daerah *******
Seterusnya, ribuan terima kasih saya ucapkan kepada guru Pengajian Am
saya Puan ************* yang telah membimbing, memberi tunjuk ajar dan
panduan serta memastikan saya menyiapkan tugasan ini dalam masa yang
ditetapkan.
Di samping itu, saya juga hendak mengucapkan terima kasih kepada
rakan-rakan seperjuangan dan pihak-pihak yang telah menyumbangkan masa dan
tenaga dalam menyiapkan tugasan ini.
Yang benar,
1.0
Pengenalan
Definisi sains dan teknologi menurut
Kamus Dewan (2007), sains bermaksud ilmu pengetahuan yang teratur dan
sistematik yang boleh diuji atau dibuktikan kebenarannya. Sains juga
didefinisikan sebagai cabang ilmu pengetahuan yang berdasarkan kebenaran atau
kenyataan semata-mata seperti fizik, kimia, biologi dan lain-lain. ( Kamus
Dewan,2007). Sains bukan saja fakta, konsep, dan prinsip tetapi juga merupakan
suatu proses penemuan. Sains berasal dari kata sienz, science,
syence,scyence,scyense, scyens,scienc,sciens,scians. Manakala, teknologi pula
bermaksud aktiviti atau kajian yang menggunakan pengetahuan sains untuk tujuan
pratikal dalam industri, pertanian, perubatan, perniagaan, dan lain- lain.
Kaedah atau proses menangani sesuatu masalah teknikal.(Kamus Dewan,2007)
Teknologi ialah penggunaan bersistem dengan pengetahuan sains untuk tujuan
amali (Galbraith,1978).
Teknologi dianggap sebagai
penerapan sains dalam pengertian bahawa penerapan itu menunjukkan perbuatan
atau kewujudan sesuatu( Kamus Dewan ,2007). Teknologi merupakan keterampilan
manusia mengunakan sumber daya alam untuk memecahkan masalah-masalah yang
dihadapi dalam kehidupan. Secara lebih umum teknologi merupakan suatu sistem
penggunaan pelbagai guna yang tersedia untuk mencapai tujuan-tujuan pratikal
yang ditentukan.
Perkembangan sains dan tekonologi
dapat membina kemakmuran. Perkembangan tersebut menimbulkan cabang ilmu
pengetahuan baru. Sains dan teknologi memungkinkan terjadinya perkembangan
keterampilan dan kecerdasan manusia kerana perkembangan sains dan teknologi
menyediakan sarana dan prasarana penunjang kegiatan ilmiah. Sains dan teknologi
adalah perkara yang tidak dapat terlepas
daripada kehidupan manusia. Sains dan teknologi akan terus berkembang seiring
dengan perkembangan peradaban manusia di dunia. Pada hakikatnya sains dan
teknologi merupakan dua perkara yang tidak dapat dipisahkan. Perkembangan sains
sangat berpengaruh pada perkembangan teknologi begitu juga sebaliknya.
Perkembangan sains dan teknologi memberikan kemudahan bagi manusia.
Orkid atau anggerik sering dipilih
sebagai bunga kegemarann untuk menghias taman dan sudut ruagan (Ir. Edhi,2004).
Ia merupakan bunga exotic yang melambangkan kecantikan, kekayaan dan juga
elegan (Geoffrey,2009). Daya tarikan utamanya terletak pada bentuk bunganya
yang unik, indah dan tahan lama. Ia merupakan tanaman yang digemari bukan
sahaja oleh kaum wanita malah juga kaum lelaki.
Nama orkid berasal daripada
perkataan Greek iaitu orkhis yang bermaksud testis. Nama tersebut diberikan
oleh seorang saintis inggeris, John Lidley pada tahun 1845. Hal ini kerana
beliau menjumpai sejenis tanaman yang pada akarnya terdapat struktur yang
menyerupai testis. Tanaman tersebut dikenali sebagai sejenis orkid yang hidup
di tanah (terrestrial ). Orkid
dipercayai telah mula dijumpai kira-kira 100-120 juta tahun lalu. Malah
Malaysia disebut sebagai tempat taburan hidupan orkid liar yang mencapai ribuan
jenis. Orkid tergolong dalam keluarga Orchidaceae iaitu famili yang mempunyai
banyak perbezaan dari segi bentuk bunga dan pokok bagi menentukan genus dan
spesies. Di Malaysia terdapat lebih daripada 111 genus dan 808 spesies orkid.
(Khairi Nordin, 2011)
Pokok orkid boleh dikenali melalui
bentuk bunga, akar, daun dan batangnya. Walau bagaimanapun, bunga adalah
bahagian pokok yang paling sesuai dilihat untuk mengenal pasti genus tanaman
orkid. Secara umum, orkid kormesil boleh dikelaskan kepada dua jenis kumpulan
yang besar, iaitu orkid simpodium dan monopodium.
Simpodium adalah cara pertumbuhan
yang berakhir dengan pengeluaran bunga. Orkid dalam kumpulan ini boleh tumbuh
sama ada di atas pokok (epifit ) atau di
atas tanah (terrestrial). Batang pokok berbentuk seperti bebawang semu, menjalar
dan mempunyai pertumbuhan dua atau berbagai hala. Akar dan daun akan terbit
daripada bebawang semu manakala tunas baru pula akan mengeluarkan bunga apabila
matang. Genus-genus orkid kormesil yang terdapat di dalam kumpulan simpodium
ialah Oncidium, Cattleya dan Dendrobium.
Monopodium adalah cara pertumbuhan
yang tidak berakhir dengan pengeluaran bunga. Batangnya kecil dan diliputi oleh
upih-upih (bertindih) daun. Akar udara yang keluar daripada batang terpaksa
menembusi upih daun. Batang orkid monopodium tidak bercabang dan boleh
mengeluarkan tunas-tunas baru selepas dipotong. Keratan batang kemudian di
tanam di dalam pasu di atas tanah yang tidak lembab. Genus-genus orkid komersil
yang terdapat di dalam kumpulan monopodium ialah Vanda, Arachnis, Renanthera,
Aranda dan Mokara. ( Khairi Nordin,2011)
Menanam orkid adalah satu hobi yang
menarik, menceriakan dan terapeutik sekiranya kita memahami ciri-ciri dan
keperluan spesifik jenis orkid yang ditanam. Terdapat beberapa faktor asas yang
perlu diambil kira untuk mencapai kejayaan di dalam penanaman bunga orkid.
Namun, ramai yang lebih suka membeli dari menanamnya. Pada kebiasaannya,
kecantikan bunga merupakan kriteria utama bagi peminat orkid apabila membeli
orkid.
Hobi mengumpul orkid dikatakan
telah bermula pada kurun ke-19. Mr. William Cattley seorang pengumpul tanaman
menjumpai tanaman tidak bernama dan dikaji oleh John Lindley. Akhirnya tanaman
tersebut diberi nama Cattleya labiata. Cattleya sempena nama Mr. William dan
labiata kerana John Lindley tertarik dengan bentuk bibir bunga tersebut.
Terdapat juga ahli falsafah Cina yang terkenal, Confucius juga seorang peminat
orkid. Pada tahun 500 SM, beliau memberi nama orkid genus cymbidium sebagai
'Raja Yang Wangi' (King of Frangrance) .
( Khairi Nordin, 2011)
Melalui penyelidikan
menggunakan sains dan teknologi, penemuan terkini telah menjadikan orkid
sebagai tumbuhan prasejarah. Hal ini disebabkan pada tahun 2007, penyelidik
telah menjumpai fosil polen sejenis orkid yang terlekat pada badan sejenis
lebah yang dianggarkan telah berusia diantara 10juta hingga 15juta tahun dahulu
di Republik Dominik. (Khairi Nordin,2011)
Penyelidik tumbuhan orkid sehingga
kini masih dijalankan termasuklah proses menghibrid (kacuk) orkid dan hasil
pembungaan yang banyak. Sains dan teknologi banyak menyumbang kepada kemajuan
terhadap perkembangan ilmiah. Kajian yang masih
dilakukan serta diselidik sekarang adalah formula media dan sinaran
gama. (utasan, 2013) Selain itu sains dan teknologi turut meyumbang kepada
pendapatan negara.
Orkid juga penyumbang kepada
pendapatan negara melalui beberapa medium iaitu melalui pelancongan sperti
pembinaan taman-taman orkid di seluruh Malaysia. Penyelidikan yang dilakukan
oleh penyelidik luar yang datang ke Malaysia, manakala industri bunga seperti
jualan orkid pasuan dan keratan bunga, dan kraftangan daripada produk
berasaskan orkid. Oleh itu, industri orkid dijadikan sumber komersil negara.
(Harizamrry,2008)
Ramai yang tidak tahu, pokok
vanilla merupakan sejenis orkid. Perisa vanilla sebenarnya berasal daripada
sejenis orkid liar. Tetapi trend
penanaman vanilla di Malaysia belum meluas. Di Malaysia terdapat
beberapa taburan spesis orkid yang terkenal diberi nama orkid vanilla. (Khairi
Nordib,2011)
Dalam kajian ini pengkaji telah
memilih Ooi Leng Sun Orchids Nursery and Laboratory sebagai subjek kajian.
Nurseri ini terletak di 873,Sungai Dua, 13800 Butterworth, Penang. Nurseri ini
mempunyai pengalaman selama 50 tahun dalam bidang penanaman orkid. Bermula pada
tahun 1967. Misi mereka adalah membekalkan orkid kepada pengemar orkid ke
seluruh dunia. Orkid yang ditanam terdiri daripada Vanda, Catteleyas, Trias,
Dendrobium, Oncidiym dan lain-lain kacukan.
Rasional kajian ini dijalankan
adalah kerana penkaji mendapat manfaat tentang kajian penanaman orkid. Pengkaji
akan mendapat pengetahuan tentang orkid secara teori mahupun pratikal, dapat
mengasah bakat pemerhatian, menambah pengalaman dan juga medapatkan khidmat
nasihat penanaman orkid dan panduan yang berguna sebagai individu yang berminat
memulakan penanaman orkid. Selain itu, melalui kajian ini pengkaji berhasrat
khalayak tidak menafikan keindahan bunga orkid. Hal ini disebabkan pengkaji
mahukan supaya tanaman ini dipilih sebagai bunga pilihan untuk hiasan ruangan.
Fenomena perniagaan orkid juga semakin rancak, selain dari nurseri-nurseri para
peniaga di kaki jalan pun banyak yang menjualnya. Bahakan sudah jadi komoditi
penting perdagangan florikultur dunia. (Ir. Edhi,2004)
Akhir kata, Malaysia
merupakan pengeksport orkid terpenting di Asia. (Sinar Harian,2014) Industri
orkid merupakan perniagaan komersil bernilai tinggi. Pengkaji berhasrat
penanaman orkid diperbanyakkan kajian mengenai penggunaan sains dan teknologi
supaya masyarakat lebih mendapat pengetahuan tentang orkid. Harapan pengkaji
terhadap pengusaha nurseri orkid agar dapat meneruskan penanaman orkid supaya
manfaat dan khasiat orkid dapat diketahui oleh masyarakat.
2.0
Objektif Kajian
Kajian
ini dilakukan berdasarkan 2 objektif
yang boleh dijadikan panduan semasa menjalankan kajian ini.
Objektif kajian adalah seperti berikut
iaitu :
1. 1. Mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk
meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha orkid di *******
2. 2. Mengkaji kesan penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman
orkid oleh pengusaha orkid di ***********
3.0
Lokasi Kajian
3.1
Peta: Negeri Pulau Pinang.
Peta 1: Negeri Pulau Pinang.
Sumber : Kajian Lapangan 2017
3.2
Peta : Daerah Seberang Perai Utara
Peta 2 : Daerah Seberang Perai Utara.
Sumber : Kajian Lapangan 2017
3.3 Peta Lokasi Kajian
Peta 2: Lokasi Kajian******Orchids Nursery
Sumber : Kajian lapangan 2017
.
Peta 3: Lokasi Kajian****** Garden and Landscape
Sumber : Kajian Lapangan 2017
3.3
Gambar : Pengkaji Di Lokasi Kajian **********.
Gambar : Pengkaji di Lokasi
Sumber : Kajian Lapangan 2017
4.0
Metodologi Kajian
4.1 Reka Bentuk Kajian
Kajian ini berbentuk kajian tinjauan berbentuk deskriptif.
Kajian ini merupakan satu rangka rujuk mengenai perkara-perkara yang berkaitan
dengan persampelan, pemerhatian dan analisis data. Penyelidikan deskriptif
merupakan suatu jenis penyelidikan yang bertujuan untuk menerangkan fenomena
yang sedang berlaku. Kajian ini adalah untuk
mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk
meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di ******* dan mengkaji
kesan penggunaan teknologi dan sains terhadap penanaman orkid oleh pengusaha di *******.
4.2.
Instrumen Kajian
Instrumen ialah proses menyediakan alat pengumpulan data
menerusi konsep yang berkaitan dengan sains, teknologi, jenis, kesan, dan
keterangan mengenai tanaman.
Kaedah
|
Instrumen
|
Kualitatif
|
Rujukan
, Pemerhatian, Temubual
|
Jadual 1 :keadah instrumen kajian
Sumber : Kajian Lapangan 2017.
4.2.1
Pemerhatian
Instrumen pemerhatian adalah kaedah
yang dijalankan secara langsung. Kaedah ini dijalankan semasa lawatan ke **********. Pengkaji menyediakan borang
pemerhatian jenis terbuka untuk memerhati dan menganalisa dapatan kajian.
Pengkaji mencatat item-item yang diperhatikan dan menyediakan gambar-gambar
yang berkaitan. Pemerhatian dilakukan dari pagi hingga petang dan menyatakan
perkara-perkara yang diambil kira dalam pemerhatian.
BORANG PEMERHATIAN
Hari : **** (******* 2017)
Masa : *****pagi – **petang
Tempat : **************
Bil
|
Aspek
Pemerhatian
|
Catatan
|
1
|
Jenis
Orkid
|
Rujuk
lampiran
|
2
|
Teknik
Menanam Orkid
|
Rujuk
lampiran
|
3
|
Pembinaan
Rumah Teduhan
|
Rujuk
lampiran
|
4
|
Penyiraman
Orkid
|
Rujuk
lampiran
|
5
|
Pembajaan
Orkid
|
Rujuk
lampiran
|
Jadual
2: Borang pemerhatian kajian
Sumber
: Kajian Lapangan 2017
4.2.2 Temu Bual
Instrumen temu bual ialah alat
mendapatkan maklumat yang sahih dalam kajian tinjauan. Soalan temu bual ini
dibina mengikut prinsip KISS (Keep It Short and Simple) iaitu mengemukakan
soalan yang mudah difahami dan ringkas. Soalan temu bual ini mengandungi beberapa
soalan. Soalan temu bual ini merangkumi objektif yang ingin dicapai iaitu jenis
sains dan teknologi yang digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid oleh
pengusaha di ******* dan kesan penggunaan sains dan teknologi dalam terhadap
penanaman orkid oleh pengusaha di ********
4.2.3 Rujukan
Instrumen rujukan utama yang
pengkaji peroleh daripada bahan ilmiah seperti buku-buku, kamus dan sumber
internet yang berkaitan daripada Perpustakaan Awam Negeri. Berserta rujukan
daripada borang pemerhatian. Sumber rujukan adalah penting untuk melihat hasil
dapatan kajian.
4.3 Sampel Kajian
Persampelan ialah kumpulan
manusia, institusi, tempat atau fenomena yang menjadi sumber informasi yang
diperlukan oleh pengkaji. Informen terbatas kepada pengusaha nurseri orkid yang
berada di ********* dan pengkaji melakukan
pemerhatian pada hari kejadian. Bagi teknik persampelan yang digunakan
dalam kajian ini ialah menggunakan teknik persampelan menemui informen untuk
ditemu bual dan menggunakan borang pemerhatian mengikut prosedur kajian di ******** dan **********.
Sampel kajian terdiri daripada sesi temu bual bersama 2 informan untuk
memperoleh data yang lebih tepat.
4.4 Cara Pengumpulan Data
Data dan maklumat kajian ini
dikumpul menggunakan pelbagai cara seperti dokumentasi, temu bual dan
pemerhatian.
4.4.1 Dokumentasi
Kajian
ini dimulakan dengan kajian terhadap bahan-bahan bertulis yang telah
diterbitkan seperti sumber buku dan sumber internet bagi mendapatkan maklumat
berkenaan jenis penggunaan sains dan teknologi yang digunakan untuk
meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di ********* dan kesan
penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman orkid oleh pengusaha di ***********.
4.4.2 Pemerhatian
Kaedah pemerhatian ini telah
dijalankan selama satu hari di ********* .
Borang pemerhatian ini adalah jenis borang pemerhatian terbuka iaitu pengkaji
melihat suasana di ********* sepanjang
tempoh berkenaan. Sesi pemerhatian ini telah dijalankan pada********** Begitu juga di **********
4.4.3 Temu Bual
Soalan temu bual yang sesuai
telah pengkaji buat untuk mendapatkan dan mengumpul maklumat yang tepat dan
betul berdasarkan objektif kajian.
Soalan temu bual terdiri daripada soalan jenis sains dan teknologi yang
digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di ************ dan soalan mengenai kesan penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman
orkid oleh pengusaha di **********. Kajian ini menekankan kesahan sesuatu
maklumat. Soalan temu bual ini ditanyakan kepada informan ketika pengkaji
mengunjungi ************
4.5 Pemprosesan, Analisis dan Mempersembahkan
Data
Pada
peringkat akhir kajian ini, telah dijalankan analisis secara deskriptif untuk
menganalisis data daripada temu bual dan pemerhatian serta rujukan untuk
menghasilkan laporan kajian. Data yang telah diperoleh daripada analisis ini
menggunakan jadual. Selain itu, pengkaji juga menganalisis data bagi penyataan
adalah seperti berikut :
Bahagian A : Mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang digunakan
untuk meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di **********
Jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk meningkatkan
hasil tanaman orkid di ***********
Bil
|
Jenis sains dan teknologi yang digunakan
|
1
|
Teknik Menanam Orkid
|
2
|
Cara pembiakan Orkid
|
3
|
Pembinaan rumah teduhan
|
4
|
Penyiraman orkid
|
5
|
Pembajaan orkid
|
6
|
Teknik kacukan Orkid
|
7
|
Rawatan penyakit Orkid
|
Jadual 3 : jenis
penggunaan sains dan teknologi terhadap tanaman orkid
Sumber : Kajian Lapangan 2017
Bahagian B : Mengkaji kesan penggunaan sains
dan teknologi terhadap penanaman orkid di *********
Kesan penggunaan sains dan
teknologi terhadap penanaman orkid di *************
Bil
|
Kesan penggunaan sains dan
teknologi.
|
1
|
Kualiti biji benih / anak
pokok
|
2
|
Sebagai Aromaterapi
|
3
|
Mengelakkan aktiviti mencari
orkid liar di hutan.
|
4
|
Potensi perniagaan
|
5
|
Kawalan penyakit
|
7.
|
Nilai perubatan.
|
Jadual 4: kesan penggunaan sains dan teknologi terhadap
tanaman orkid
Sumber : Kajian Lapangan 2017
5.0
Dapatan Kajian dan Perbincangan
Bab ini menerangkan penilaian
analisis data berdasarkan tindak balas informen terhadap temu bual, rujukan dan
pemerhatian yang telah dijalankan oleh pengkaji penggunaan sains dan teknologi
yang digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid di *********. Seterusnya,
menganalisis data terhadap jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk
meningkatkan hasil tanaman orkid oleh pengusaha di ******* dan kesan
penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman orkid oleh pengusaha di **********
5.1 Mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang
digunakan untuk meningkatkan hasil tanaman orkid di daerah ***********
5.1.1 Teknik
menanam Orkid
Cara penanaman untuk orkid yang dikelaskan kepada tanah,
epifit, memanjat dan litofit. Bagi orkid tumbuh di tanah, sekuranya di hutan
orkid jenis ini hidup di hutan yang kaya dengan humus di bawah lindungan kanopi
pokok-pokok hutan yang besar. (Geoffrey Hands,2009) Biasanya penanam orkid
menggunakan tanah pasuan yang memerlukan tanah sebagai medium untuk hidup. Bagi
epifit, sejenis orkid yang hidup menumpang di atas pokok. Walaupun begitu orkid
episit bukanlah parasit yang mencuri keperluan perumah. Kini orkid ini
menggunakan medium sebagai ganti pokok perumah. Orkid memanjat pula, hidup di
tanah dan menjalar atau melilit medium sokongan. Orkid memanjat mempunyai akar
udara yang menjadi tempat berpaut pada perumah. Orkid litofit pula, menjadikan
batu sebagai medium untuk hidup. Di hutan, orkid jenis ini hidup di batu tepian
air terjun yang ditumbuhi dengan lumut dan daun-daun kering. Dikenali sebagai '
Jewel Orchids'.
Penanaman
orkid memerlukan penentuan medium yang sesuai mengikut habitat asal seperti
Simpodial dan Monopodium. Jenis medium yang biasa digunakan penanam orkid
adalah mengikut iklim mikro kawasan penanaman. ( Jabatan Pertanian S. Malaysia
) Pemilihan medium pula, bergantung kepada jenis orkid yang hendak ditanam seperti
pecahan arang, habuk kayu, pecahan batu-bata, sabut kelapa, sphagnum moss,
tunggul kayu, tanah dan potongan pakis gajah. Bagi orkid epifit, medium tanaman
yang sesuai ialah batu- bata, arang, sphagnum moss dan paku pakis gajah.
Manakala, untuk tanaman orkid memanjat adalah medium utamanya serbuk kayu
beserta campuran medium lain. Bagi Orkid yang hidup di tanah, biasanya medium
yang digunakan ialah campuran tanah semaian dan pasir pada kadar 1:1. Disamping
orkid yang tidak memerlukan medium tanaman, orkid ditanam menggunakan sabut
kelapa dan digantung di dalam pasu. Pembinaan struktur seperti trelis juga
dapat memaksimumkan tanaman orkid dengan cara menyangkut. ( Khairi Nordin ,
2011) Melalui penyelidikan kini, seorang profesor di UPM berjaya menghasilkan
formula medium baru untuk tanaman orkid. ( utusan online, 2011)
Jadual
1 : Jenis orkid sesuai bersama medium.
Jenis orkid
|
Medium tanaman
|
Tanah
|
Campuran
tanah semaian
Pasir
|
Epifit
|
Paku
pakis gajah
Tunggul
kayu
Pecahan
batu bata
Arang
Serbuk
kayu
|
Memanjat
|
Sphagnum
moss
Tunggul
kayu
|
Litofit
|
Batu
Sabut
kelapa
Pasu
tanpa medium
|
Sumber
: kajian lapangan 2017
5.1.2
Cara Pembiakan Orkid
Pembiakkan orkid terbahagi kepada beberapa cara.
Antaranya ialah pembiakan melalui anak benih, pot komuniti, pot individu,
pembahagian rumpun, keratan daripada pokok induk dan biji benih atau kultur
tisu.(Jabatan Pertanian S. Malaysia,2009) Malah pembiakkan melalui hidroponik
juga kini diaplikasikan. (Geoffrey hands, 2009) Pembiakan anak benih biasanya adalah
hasil semaian yang dilakukan di dalam makmal yang sudah boleh dipindahkan ke
dalam pasu. Orkid yang ditanam secara kelompok di dalam satu pasu dikenali
sebagai pasu komuniti di nurseri orkid. Setiap pasu mengandungi antara 10-20
anak pokok. Setelah orkid membesar di dalam pasu komuniti, nurseri akan
mengasingkannya ke dalam pasu besar. Selain itu, pembahagian rumpun hanya
sesuai untuk orkid simpodial. Manakala, keratan daripada pokok induk yang
sesuai untuk orkid monopodial.(Jabatan Pertanian Malaysia,1998)Pokok induk akan
mengeluarkan tunas baru. Seterusnya, berdasarkan rujukan ilmiah, proses
pemasuan semula orkid boleh dilakukan apabila rumpun yang tumbuh diluar pasu.
Hal ini akan menggandakan bilangan orkid.
Penyelidikan
terkini, terdapat teknologi baru yang menjadikan orkid sebagai orkid mutan
komersil melalui sinaran gama. Pegawai Penyelidik, Sakinah Ariffin dari Agensi
Nuklear Malaysia (Nuklear Malaysia) berkata, projek R&D menggunakan
teknologi tersebut atau juga dikenali sebagai projek mutasi aruhan ke atas
orkid di agensi terbabit bermula semenjak tahun 1990an lagi dan masih
diteruskan sehingga kini. Projek penyelidikan orkid di Agensi Nuklear Malaysia
dijalankan dengan objektif untuk menghasilkan varieti baru orkid yang mempunyai
ciri yang lebih menarik. Teknologi terbabit dinamakan mutasi aruhan yang
menggunakan sinaran gama dari sumber Kobalt-60 (60Cobalt) dan kultur tisu in
vitro digunakan untuk melengkapi teknik ini bagi proses penggandaan tisu yang
lebih cepat sehingga planlet lengkap diperoleh. (utusan Online, 2013)
5.1.3
Pembinaan Rumah Teduhan
Pembinaan rumah teduhan merupakan satu struktur wajib
untuk dibina oleh nurseri orkid. Pembinaan rumah teduhan adalah amat penting
bagi kebanyakan genus orkid. Kebanyakan orkid memerlukan perlindungan daripada
cahaya matahari terus seperti habitat asalnya yang hidup di bawah
kanopi(kanopi) hutan.
Berdasarkan
pemerhatian pengkaji di nurseri orkid, pengusahanya memilih reka bentuk rumah
lindungan berbumbung separa bulat. Selain itu, pengusaha nurseri tersebut juga membina rak untuk orkid-orkid
mereka. Berkenaan dengan jaring teduhan, biasa di pasaran terdapat dua warna
iaitu hitam dan hijau. Namun, jaring berwarna hitam lebih popular. Jaring
teduhan digunakan untuk memberi kadar teduhan berbeza di nurseri orkid.
Pengusaha orkid mengunakan jaring teduhan berwarna hitam dengan kadar teduhan
sebanyak 20% bermaksud jaring teduhan menapis cahaya yang diperlukan orkid
mengikut keperluan. Suhu, tahap kelembapan dan pencahayaan di dalam rumah teduhan
boleh dikawal sepenuhnya oleh pengusaha. Rumah lindungan didirikan bagi
mengekalkan kelembapan, mengelakkan pancara ultra unggu serta terik cahaja
matahari yang berlebihan.
5.1.4 Penyiraman Orkid
Berdasarkan pemerhatian pengkaji, kekerapan pengusaha
menyiram orkid sangat jarang. Hal ini kerana orkid lebih mampu bertahan dalam
keadaan kurang air berbanding lebih air. Orkid mampu menyimpan air di dalam
bebawangnya. Orkid juga mempunyai akar udara yang mampu menyerap wap air di
persekitaran. Kadar penyiraman orkid bergantung kepada beberapa faktor iaitu
cuaca semasa, medium tanaman yang digunakan, dan iklim mikro. Merujuk bahan
ilmiah, tips penyiraman hendaklah dilakukan sebaik-baiknya pada waktu pagi
sahaja. Teknik penyiraman boleh digunakan secara manual atau memasang satu
sistem penyiraman automatik. ( Geoffrey Hands, 2009)
Pada
hasil pemerhatian , pengkaji mendapati pengusaha menggunakan kaedah penyiraman
manual. Penyiraman ini menggunakan sumber air paip atau pam. Kerana kaedah
penyiraman ini sekata dan siraman terkena keseluruhan orkid. Campuran baja
dengan air memudahkan pengusaha untuk menyiram orkid. Penyiraman orkid
dilakukan 2 kali sehari. (informen 2 , J4, S1)
5.1.5
Pembajaan Orkid
Pembajaan adalah sesuatu yang mesti diberikan kepada
orkid. Pembajaan perlu menggunakan sukatan kepekatan baja yang rendah untuk
setiap minggu semburan. Orkid hanya menyerap nutrien dalam jumlah tertentu pada
waktu tertentu. Di pasaran terdapat pelbagai jenis baja yang dijual untuk
pilihan pengguna. Untuk tumbesaran pokok yang baik, orkid memerlukan unsur
-unsur Nitrogen, Fosforus, Kalium, Magnesium, Kalsium, Sulfur, serta nutrien
surih seperti Manganam, Zink, Ferum, Boron, Kuprum, dan Molibdenum. ( Jabatan
Pertanian Malaysia,1998)
Pemilihan
baja organik atau baja kimia, kedua-duanya memberikan kebaikan penggunaan.
Kandungan NPK dalam baja organik biasanya tidak tinggi . Baja organik boleh
dikelaskan kepada dua iaitu najis haiwan dan berasaskan tumbuhan. Manakala, baja kimia merupakan baja yang
popular digunakan kerana peratusan NPK yang tinggi dan boleh direka bentuk oleh
pengguna. Pembajaan dengan baja kimia perlu dilakukan pada lewat petang bagi
memberikan masa yang cukup untuk daun dan akar menyerap nutrien. (Jabatan
pertanian semenanjung Malaysia,1998). Antara teknik membaja orkid dengan baja
kimia adalah melalui siraman, semburan kabus ke daun, bunjut atau bekas baja,
tabur, dan bersama penyiraman setiap hari. ( Khairi Nordin, 2014)
Jadual
2 : jenis dan kadungan baja dagangan untuk orkid
Baja
Dagangan
|
N
|
P
|
K
|
Actafas
Blue*
Actafas
Green*
|
21
18
|
21
33
|
21
18
|
Bayfolan*,Bio
Gro
Bayfolan
Foliar Feed*
|
8
11
|
8
8
|
6
6
|
Cifo
Floral K EU*
|
12
|
5
|
35
|
Foliar
Fertilizer 67 (Bio67)*
Foliar
Fertilizer 63 ( Bior 63)*
|
16
21
|
30
21
|
18
21
|
Green
Care*
Grofas
Yellow*
Grofas
Blue
|
20
22
21
|
5
22
21
|
10
10
21
|
Hargro
Liquid Foliar B*
Hargro
Liquid Foliar N
|
11
5
|
8
8
|
6
10
|
Orchidea*
Osmocote
|
19
14
|
19
14
|
19
14
|
Welgrow*
Westcotts
Garden
|
15
15
|
30
15
|
15
-
|
* :
mengandungi unsur- unsur surih
Sumber
: Jabatan pertanian Malaysia
Jadual
3 : Jenis dan kandungan bahan organik untuk Orkid
Bahan
Organik
|
N
|
P
|
K
|
Unsur
unsur surih
|
Ikan
|
5
|
2
|
2
|
B,Ca,Cu,Fe,Mg,Mn,Mo,S,Zn
|
Buangan
ubi kayu
|
|
|
|
Mo,B
Ca,Cu, Fe,Mg,Mn
|
Tahi
ayam
|
5
|
4
|
4
|
B,Ca,Cu,Mg,Mn,Na,Zn
|
Buangan
kelala sawit
|
5
|
5
|
5
|
B,Ca,Cu,MgMn,Mo,Zn
|
Ikan
dan tulang
|
8
|
8
|
8
|
B,Mg,Mo,Mn
|
Tahi
biri-biri
|
3
|
1
|
3
|
Ca,Cu,Mg,Mo,S
|
Darah
dan tulang
|
14
|
4
|
11
|
B,Cu,Co,Fe,Mg,Mn,Mo
|
Lembu
|
|
|
|
|
Sumber
: Jabatan Pertanian Malaysia
5.1.6
Teknik kacukan Orkid
Proses menghibrid orkid memerlukan masa yang panjang
untuk melihat hasilnya. Setiap hibrid yang dihasilkan bunga pertama dapat
dilihat dalam tempoh masa antara 3 hingga 10 tahun bergantung pada jenis orkid
yang dikacukkan.
Antara
kaedah untuk menggacukkan bunga ialah mengambil polen dari orkid dan meletakkan
polen pada stigma bunga yang melekit pada orkid lain. ( Khairi Nordin, 2014)
Hibrid
merujuk kepada orkid yang telah dikacukan di antara sesama genus atau dua genus
yang berlainan. Terdapat tiga kemungkinan yang boleh berlaku untuk
kesinambungan proses kacukan orkid. Spesis dengan spesis seperti Bulbophyllum
Meen Garuda. Spesis dengan hibrid seperti Cirrhophyllum Lion King. Hibrid
dengan hibrid seperti Dendrobium Tungku Abdul Rahman. Pokok penerima polen
biasanya ditulis dahulu diikuti dengan pokok yang menyumbang polen.
Proses
menghibrid sentiasa diteruskan untuk memperbaiki kualiti dan struktur bunga
orkid, mendapatkan warna bunga orkid yang lebih menarik, mengeluarkan baka
orkid yang lebih tahan lasak terhadap penyakit, mengeluarkan baka orkid yang
dapat berkembang lebih lama, meningkatkan stok orkid untuk memenuhi permintaan
pasaran dan mengelakkan aktiviti mencari orkid liar di hutan sehingga orkid
diancam kepupusan.
5.1.7
Rawatan Penyakit Orkid
Pengusahaan tanaman orkid perlu mengambil perhatian
terhadap serangan perosak dan penyakit yang boleh menyebabkan kemusnahan
tanaman dan mengakibatkan kerugian. Kawasan ladang yang akan di tanam dengan
orkid hendaklah dibersihkan dengan menggunakan racun rumpai. Semburan racun
perosak perlu dilaksanakan bagi mengelakkan kerosakan oleh perosak. ( Jabatan
Pertanian S. Malaysia, 1998)
Penyakit
orkid boleh dibahagikan kepada 4 elemen iaitu virus, bakteria, serangga dan
kulat. Caranya dengan memotong dan buang bahagian jangkitan. Jika orkid
simpodial, buang rumpun yang dijangkiti. Jika orkid monopodial,hanya potong
daun yang dijangkiti sahaja. Racun kulat yang bersesuaian disembur atau disapu
kepada rumpun atau pokok yang sihat untuk mengelakkan jangkitan.(khairi
Nordin,2014)
5.2
Mengkaji kesan penggunaan sains dan teknologi terhadap penanaman orkid di daerah **********
5.2.1
Kualiti biji benih / anak pokok
Pembiakan orkid boleh boleh dilakukan samaada secara
kacukan atau tampang. Pembiakan kacukan biasanya dilakukan untuk dapatkan
genus-genus dan variati baru. Bagi pengusahaan orkid secara komersil boleh di
dapati dalam dua bentuk iaitu dari kultur tisu atau keratan pokok orkid. Bahan
tanaman yang digunakan hendaklah bebas daripada jangkitan virus dan penyakit.
Pengusaha
disyorkan menggunakan bahan tanaman tisu kultur kerana faedahnya yang dapat
kekalkan sifat-sifat seperti warna dan hasil, pengeluaran anak benih yang
seragam,anak benih bebas dari serangan penyakit dan bilangan yang dapat dikeluarkan
dalam jangkamasa yang pendek.
Anak-anak
benih orkid yang dihasilkan melalui kaedah pengkulturan tisu mempunyai
ciri-ciri yang baik seperti bersih, sihat, kadar kejayaan pertumbuhan yang
tinggi, mempunyai saiz dan tempoh matang yang seragam, jangka masa mengeluarkan
hasil disingkatkan dan kesemua anak benih mempunyai keupayaan hasil yang
seragam.( Jabatan pertanian S. Malaysia,1998)
5.2.2
Sebagai Aromaterapi
Kini,
terdapat kegilaan popular bagi peminat orkid mengumpul orkid yang mengeluarkan
bau wangi yang boleh berfungsi sebagai aromaterapi untuk pengumpulnya. Di
pasaran sekarang terdapat ratusan hibrid orkid yang mengeluarkan bau wangi.
Antaranya NOID Cycnoches hibrid, Cynodes Wine Delight, Vanda denisoniana,
Cattleya Hawaiian Passion berbau seperti bunga melur, Coelogyne rochussenii
orkid liar yang berbau seperti madu dan Aerides lawrencae berbau harum yang
kuat.
Orkid
yang ditanam mampu memberikan ketenangan kepada pemiliknya. Sekaligus baik
untuk kesihatan dan menonjolkan gaya hidupnya elegan. Orkid bukan saja
berfungsi sebagai tanaman hiasan sahaja tetapi keunikan dengan terapi melalui
bau-bauan yang menyenangkan. Melalui teknik hibrid, orkid berbau wangi kini
mendapat permintaan di pasaran dan mengahasilkan produk wangian melalui orkid.
Coelogyne
rochussenii merupakan salah satu orkid berbau harum yang ditanam oleh pengusaha
informen pertama dalam sesi temubual pertama jawapan ke-7.
5.2.3
Mengelakkan aktiviti mencari orkid liar di hutan.
Melalui aktiviti hibrid orkid, pengemar orkid tidak
perlu ke hutan untuk mencari orkid liar. Di samping kualiti orkid hibrid lebih
baik kerana pokok tahan lasak berbanding dengan orkid liar. Saiz bunganya juga
lebih besar berbanding orkid liar dan lebih kerap berbunga berbanding dengan
orkid liar. Hal ini supaya orkid liar dapat hidup dan mengekalkan populasinya
yang semakin terancam. Sikap sesetengah pengemar orkid yang mementingkan
keuntungan untuk mengeksploitasi orkid liar di hutan menyebabkan kepupusan
orkid dan habitatnya. Faktor utamanya kerana bentuk bunga yang lebih unik,
cabaran memelihara orkid liar lebih susah daripada orkid hibrid dan untuk
disimpan sebagai induk untuk melakukan proses penghibridan orkid.
5.2.4
Pontensi Perniagaan
Secara keseluruhan, potensi pasaran dalam negeri untuk
bunga keratan termasuk orkid adalah cerah. Peluang pasaran utama dalam negeri
ialah pengedar dan peruncit (pemilik kedai bunga) di bandar-bandar utama di
Lembah Klang, Pulau Pinang dan Johor Bharu. Saluran pemasaran yang digunakan
bergantung keoada saiz ladang yang dimiliki oleh seseorang pengusaha orkid.
Kerana permintaan terhadap orkid tidak pernah putus. Orkid merupakan tanaman
hiasan yang paling digemari kerana kecantikannya. Pengusaha yang menjalankan
usaha ini secara sampingan, kebiasaannya mereka menjual terus kepada pengguna.
Bagi pengusaha komersil, mereka menjual bunga-bunga orkid kepada pemborong.
Permintaan kepada bunga orkid di pasaran tempatan mempunyai kaitan langsung
dengan musim-musim perayaan dan sambutan hari-hari tertentu. Keadaan ini
menyebabkan permintaan bunga keratan orkid kurang menentu kerana sesetengah
orkid tumbuh mengikut musim selain mendapat permintaan dari pengemar orkid yang
sentiasa ada dan bagi memenuhi permintaan pasaran dunia yang kian berkembang.
Bagi
pasaran eksport pula, Malaysia antara pengeksport Asia terpenting ke Eropah. Pasaran
eksport utama bunga-bunga orkid dari Malaysia ialah negara Singapura, Jepun,
Australia, Taiwan, Germany, dan Netherlands. Malaysia kini antara pengeksport
yang berjaya meluaskan pasarannya ke beberapa buah negara Eropah Barat. Manakala Singapura pula merupakan pengeksport Orkid utama di Asia.
5.2.5
Kawalan Penyakit.
Kesan
penggunaan racun serangga dan kulat ialah mampu merawat penyakit, malah
mengelakkan orkid dari terkena penyakit. Pencegahan lebih baik dari merawat.
Akar dan daun pokok orkid lebih sihat. Rumpun orkid juga menjadi besar kerana
bebas dari sebarang penyakit. Melalui penyelidikan sains kini meracun dilakukan
secara berkala bagi mengelakkan imunisasi pokok berkurangan. Penggunaan racun
kimia dan racun organik kedua-dua mempunyai kelebihan tersendiri. Racun kimia
cepat bertindak dan perlu dikendalikan berhati-hati. Manakala, racun organik
bertindak secara sentuh dan makan masa untuk proses penyediaan racun. Kesannya,
pokok orkid tampak lebih sihat berbanding terkena serangan penyakit. Tumbesaran
orkid juga tidak terbantut. Di samping penggunaan racun serangga, pokok orkid
dapat mengekalkan nutrien pada sel-selnya.
6.0
Rumusan
6.1 Rumusan
Kajian ini bertujuan untuk
penkaji mendapat manfaat tentang kajian penanaman orkid. Pengkaji akan mendapat
pengetahuan tentang orkid secara teori mahupun pratikal, dapat mengasah bakat
pemerhatian, menambah pengalaman dan juga medapatkan khidmat nasihat penanaman
orkid .
Objektif kajian ini untuk
mengenal pasti jenis sains dan teknologi yang digunakan untuk meningkatkan
hasil tanaman orkid di daerah ******* dan mengkaji kesan penggunaan sains
dan teknologi terhadap penanaman orkid di daerah********.
6.1.1
Kaedah kajian
Pengkaji menggunakan 3 kaedah kajian iaitu temu bual,
pemerhatian dan rujukan.
Melalui
temubual yang dijalankan pengkaji telah mengajukan soalan kepada 2 informen.
Selain itu, pengkaji juga melakukan pemerhatian untuk mencapai objektif kajian.
Di samping pengkaji juha melakukan rujukan berkaitan orkid mengunakan bahan
ilmiah.
6.2 Kesimpulan
Hasil kajian mendapati bahawa penggunaan sains dan
teknologi moden dalam penanaman orkid membantu pengusaha orkid untuk meningkatkan
hasil bagi industri florikultur, penyiraman orkid, pembajaan orkid, dan teknik
penanaman orkid. Namun begitu,
penggunaan sains dan teknologi dalam bidang penanaman orkid memberikan
kesan positif yang banyak. Malah hasil tanaman orkid mendapat permintan tinggi
dari dalam negara dan luar negara. Oleh itu, pengkaji berharap kajian ini dapat
memberi manfaat kepada masyarakat sekaligus menjelaskan kegunaan sains dan
teknologi bukan sahaja dari aspek pertanian malah seluruh kehidupan.
7.0
Rujukan
1. Kamus Dewan Bahasa dan
Pustaka Edisi Ke-4,2007. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.
2. Google. https
://maps.google.com.my/ (diakses pada 10 Februari 2017)
3. Jabatan Pertanian Malaysia,
1998. Pakej Teknologi Tanaman Orkid Komersial Untuk Bunga Keratan. Jabatan
Pertanian Malaysia.
4. Khairi Nordin, 2011. Variasi
Teknik Menanam Dan Menjaga Orkid. Shah Alam: Alaf 21 Publications.
5. Geoffrey Hands,2009.
Beginner's Guide to Orchids. Devon England: Kerswell Farm Ltd.
6. Ir. Edhi Sandra dan Nor
Hazreen Hamzah. Menghasilkan Anggerik Kerap Berbunga. Kuala Lumpur : Synergy
Media
7. Utusan Online, 2013.
Teknologi Sinar Gama. Dicapai pada 4/2/2017 dari http://ww1.utusan.com.my.
8. Utusan Online, 2011.
Teknologi Baru Industri Orkid. Dicapai pada 4/2/2017 daripada http://ww1.utusan.com.my
9.
8.0
Lampiran
# gambar-gambar sebagai bukti kajian.
SEKIAN, TERIMA KASIH...
(KHAIRUNNISA KHALIL)
Comments
Post a Comment